بوسون عمر
بومی سروده‌های لکی
حسین آزادبخت
با مقدمه‌ی دکتر نادر آزادبخت
غزل
مثنوی
دوبیتی
واژه‌نامه‌ی لکی-فارسی
******************
به نام خداوند جان و خرد
کزین برتر اندیشه بر نگذرد
مقدمه
شعر در شمار برجسته‌ترین رسانه‌ها و هنرهای مانا، اثرگذار و کارآمد در گسترش و بالندگی فرهنگ جامعه با کارکردها و جایگاه ویژاه است و در درازنای تاریخ و گستره‌ی جغرافیای بوم و برماگاه به تنهایی یا همراه با نثر و دیگر گونه‌ی نوشته‌ها توانسته است به سهم و حوزه‌ی نفوذ خود با نقش‌آفرینی، بیانگر و گره‌گشای رنج و دردها، اوج‌یابی شادی‌ها و برآورنده‌ی نیازهای روحی، هویتی و معنامَدار جامعه باشد. شاعر، پیام‌رسان، نماد بالندگی، پویایی و امید و بیم مردم و حامل ظرافت‌ها و باریک‌نگری‌های هر عصر و نسل و آیینه‌ی زمانه و روزگار خویش است.
شاعر با چراغ واژگان، کلام و کلمه، جان‌های به ستوه آمده و خسته و فروکاسته را با فروغ احساس، اندیشه و دانایی خود بر‌می‌آشوبد و رمق زندگی و سرزندگی و همدردی و همراهی با فراز و فرودهای مردم را ارزانی می‌دارد. بهویژاه شاعرانی که با مدد از حس و حال بوم و باورشان بر محمل احساس، خیال و وجدان جامعه با همه‌ی ناملایمات و نامرادی‌ها با هم‌آوایی، هم‌نوایی با هستی و باشندگان، عطر روح‌فزای امید و نویدهای نو به نو را می‌پراکنند. فرهنگ دیرینه‌سال و پر برگ و بار ایران عزیزمان در معنای ایران فرهنگی و فراتر از مرزهای جغرافیایی، با گونه‌های رنگارنگی از نثر، شعر و دیگر انواع ادبی میهمان خلوت و حضور لحظه‌های ناب مردم و زلال باورها، آرمان‌ها و خواسته‌های آنان است.
زبان و فرهنگ «لکی»، پاره‌ای در هم تنیده با حقیقت فاخر و استوار ایران زمین و همراه زبان فارسی، به پشتوانه تلاشگران و دل‌بستگان آن قله‌های چشم نواز و جاذبه‌های گرانسنگی را در گذر سال‌ها به جویندگان، خواهندگان و پویندگان دانایی و ادب دوستی پیشکش داشته‌اند. گاه تک‌بیتی از یک چهل (چل) سرود، بیتی از یک مویه سوزناک، دفتری پر معنا را با خواننده و شنونده در میان می‌نهد و تا اوج آسمان احساس، دانایی و اندیشگی او را همراه می‌سازد. در گوشه گوشه‌ی فرهنگ لرستان شایستگانی چونان «ملاترکه‌میر آزادبخت»، «نجف آزادبخت»، «ملامنوچهر کولیوند»، «ملا پریشان»، «سید نوشاد ابوالوفاء»، «ملاحقعلی سیاه‌پوش»، «خانای قبادی» و… همچنین از قافله‌ی دانایی و شعر، استادان هم روزگارمان؛ «عزیز بیرانوند(بازوند)»، «حجت‌اله مهدوی»، «کرم دوستی»، «اسداله آزادبخت«، «حشمت‌اله آزادبخت»، «حسین آزادبخت» و… دانسته‌ها و یافته‌های خود را سخاوتمندانه با فروتنی و ادب با دوستداران شعر و ادب در میان نهاده‌اند و در سفر زندگی و شاعرانگی بر بال آواز و راز، دل و دیده‌ها را به فراتر از آسوها و چشم اندازها گشوده‌اند که بیش از پیش درک و دریافت و فهم ژرف‌تر مراد و درونمایه آنان، نیازمند بازبینی و بازاندیشی فزون‌تر است. امیدا این راهِ کم‌رهرو با پویندگانی دلداده، عازم و نستوه، آبادتر و پر نشاط‌تر از پیش باد و بر توسعه‌ی کیفی و کمی بیش از پیش فرهنگ لکی و پایایی بن‌مایه‌های آن بیافزایند.
سراینده‌ی گرانمایه‌ی بومی سروده‌های لکی «بوسون عمر» استاد حسین آزادبخت، در قالب‌های مثنوی، غزل، قصیده، دو بیتی و… در پی آن بوده‌اند با شور و شیدایی، دنیایی نو و دل‌انگیز بیافرینند. این پیش‌کسوت سخت‌کوش حوزه‌ی شعر با سرایشِ هزاران بیت، افزون بر کاربرد واژگان و مفاهیم لکی با روایت دریافت‌های خود از طبیعت و زیست پیرامونش بی‌ادعا در پی شناساندن دانسته‌ها و ظرفیت‌های فرهنگی، طبیعی و اجتماعی استان بهویژاه شهرستان کوهدشت بوده و با نگاهی مسئولانه و امید‌آفرین، سخت‌کوشانه با زبان شعر، راز سفر معنوی خود را گشوده و بیان نموده‌اند و نقد عمر را به امید دریافت پاداش و توجه در خور از سوی شما گرانمایگان بر آن بوده‌اند با عشق و تلاش در راستای شکوفایی فرهنگ ایران بهویژاه فرهنگ لکی گام نهند امید آن‌که این دفتر به شایستگی قدر یابد و بر صدر نشیند. در پایان یادآور می‌گردد مانند هر کار بشری ناگزیر کاستی‌هایی ممکن است به نظر آید که انتظار و درخواست دارد شما نیک‌اندیشان با چشم و نگرش بخشش و گذشت و با بزرگ‌منشی در آن‌ها بنگرند.
خدایا چنان کن سرانجام کار تو خشنود باشی و ما رستگار
نادر آزادبخت
(نویسنده، پژوهشگر و مدرس دانشگاه)